مقایسه رفتارهای پرخطر، مهارت‌های ارتباطی و خودکارآمدی در نوجوانان پرورشگاهی، خانواده‌های جایگزین و عادی شهر بندرعباس

مقدمه: فرزندانی که در محیط خانواده پرورش می‌یابند، در آینده افراد مقاومی در برابر مشکلات زندگی هستند. از این رو این پژوهش باهدف مقایسه رفتارهای پرخطر، مهارت‌های ارتباطی و خودکارآمدی در نوجوانان پرورشگاهی، خانواده‌های جایگزین و عادی انجام شد. روش کار: روش پژوهش توصیفی و از نوع علی_مقایسه‌ای بود. جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان 12 تا 18 سال ساکن در پرورشگاه، خانواده‌های جایگزین و خانواده‌های عادی بندرعباس در سال 1394 بودند. نمونه این پژوهش متشکل از 150 نوجوان بود که 50 نوجوان پرورشگاهی و 50 نوجوان خانواده‌های جایگزین به روش نمونه‌گیری هدفمند و 50 نوجوان خانواده‌های عادی به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای به کار گرفته‌شده، مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی، مقیاس خودکارآمدی عمومی و آزمون مهارت‌های ارتباطی کوئین‌دام بود. برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری و SPSS22 استفاده شد. یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار رفتارهای پرخطر در نوجوانان پرورشگاهی 85/5±04/118، خانواده‌های جایگزین 21/5±14/110 و خانواده‌های عادی 06/6±82/109، مهارت‌های ارتباطی در نوجوانان پرورشگاهی 19/6±17/111، خانواده‌های جایگزین 62/7±11/122 و خانواده‌های عادی 42/6±03/121 و خودکارآمدی در نوجوانان پرورشگاهی 84/3±33/53، خانواده‌های جایگزین 01/4±39/61 و خانواده‌های عادی 26/3±20/63 است. بین نوجوانان خانواده‌های عادی و خانواده‌های جایگزین در رفتارهای پرخطر، مهارت‌های ارتباطی و خودکارآمدی تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0p>)؛ اما بین نوجوانان خانواده‌های عادی و خانواده‌های جایگزین با نوجوانان پرورشگاهی در رفتارهای پرخطر، مهارت‌های ارتباطی و خودکارآمدی تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>p). نتیجه‌گیری: وقوع رفتارهای پرخطر در نوجوانان پرورشگاهی بالاست. مهارت‌های ارتباطی آنان ضعیف و ادراکشان از خودکارآمدی پایین است. بنابراین، تدوین برنامه‌ها و انجام آموزش‌هایی در جهت پیش‌گیری از رفتارهای پرخطر و افزایش مهارت‌های ارتباطی و خودکارآمدی نوجوانان پرورشگاهی حائز اهمیت است.